Cymdeithas Hanes

DR LESTER Mason, a history lecturer at the University of Wales Trinity St David, was the guest speaker at the Hanes Llambed meeting on Tuesday, 17 May.The theme of his talk was ‘Lampeter Remembers’.Dr Mason had researched the decision making process around war memorials in towns in Carmarthenshire, Pembrokeshire and the then Cardiganshire.He began his talk, together with a slideshow, discussing Carmarthenshire’s county war memorial dedicated to the Great War and located in Priory Street, which was unveiled in 1924 at a cost of £2,000. This was paid for by the community and designed by the famous sculptor and medallist, Sir William Goscombe John. Lampeter war memorial was also designed by Sir Goscombe John at a cost of £2,000. The Lampeter War Committee and senior figures in Lampeter needed money to build the memorial; this was raised by the townspeople who had been asked what type of memorial they would like – a playing field, a hospital or a monument.The idea for a monument won and depicts a soldier standing with slung rifle and one foot resting on a rock.It was unveiled in October 1921. The type of service for the unveiling and the language used on the memorial itself was controlled. Inscriptions read ‘To the Glory of God’.There are many various types of memorials; Aberaeron has a Memorial Hall, Cardigan and Haverfordwest have memorial hospitals, and there are also memorial gates. Many chapels and churches chose to have Rolls of Honour.Selwyn Walters, chairman of Hanes Llambed, thanked Dr Mason for such an informative talk.The annual general meeting was held the same night.The chairman gave a favourable report on the year’s events and thanked the committee for their work.All officials were voted back to their various posts, with two new members coming on to the executive committee, namely Sian Davies and Jean Millest-Baker. The new season will start in September and the society is looking forward to welcoming current and new members on the third Tuesday of that month.

Merched y Wawr

CROESAWYD pawb i’n cyfarfod blynyddol gan Ann, ein llywydd, a dechreuwyd trwy ganu Cân y Mudiad i gyfeiliant Elma.Dymunwyd gwellhad buan i Rhiannon a Gwyneth, a chydymdeimlwyd â Dolly ar farwolaeth ei thad.Darllenwyd y cofnodion gan Janet ac fe’i cafwyd yn gywir. Cyfeiriodd y llywydd at nifer o ddigwyddiadau yn ystod y misodd nesaf, yn cynnwys te i’r ifanc o galon a’r Wyl Haf ym Machynlleth pan fydd yr aelodau yn cystadlu yn y cyflwyniad llafar a’r sgets. Diolchodd y llywydd i Elin am ein hyfforddi ac i Gillian hefyd am ei chymorth hithau.Hefyd trefnir noson gan y rhanbarth i gloi gweithgareddau’r tymor yn Theatr Felinfach ar 16 Mehefin. Fe’n hatgoffwyd o’r gwahoddiad i ymuno â Sefydliad y Merched Coedmor mewn noson o goluro a lliwiau, a phenderfynwyd cyfrannu £25 tuag at Eisteddfod Rhys Thomas James Pantyfedwen.Bydd yr aelodau yn cymryd rhan mewn taith gerdded noddedig a diolchwyd i Mary am drefnu gyda’r arian yn cael ei rannu rhwng Ymchwil y Cancr a chronfa’r gangen.Ein gwraig wadd oedd Eleri Davies, Prengwyn, sy’n arbenigwraig ym maes Hen Feddyginiaethau a threuliwyd orig hynod ddiddorol yn ei chwmni. Dechreuodd ymddiddori yn y pwnc dros chwarter canrif yn ôl.Bu’n sôn am nifer o blanhigion sydd yn medru gwella amryw afiechydon. Mae’r wermwd wen yn un o’r rhai mwyaf defnyddiol a hyd yn oed yn medru gwella malaria.Mae cymysgu dail saets a mêl yn dda iawn ar gyfer gwddwg tost, seleri yn effeithiol wrth drin gwynegon a blodau’r ysgawen gyda jeli petroliwm yn medru gwella ecsema a chlwyfau o bob math a dwr bresych yn dda iawn ar gyfer doluriau fel ulcers.Roedd pawb ohonom wedi cael mwynhad wrth wrando arni. Talwyd pleidlais o ddiolch i Eleri gan Eryl am noson arbennig iawn. Paratowyd paned a bisgedi gan Veronica a Gwen ac enillydd y raffl oedd ein llywydd. Etholwyd Dilwen, Gwen, Gwynfil, Morfudd, Morwen, Verina a Veronica yn aelodau o’r pwyllgor yn ychwanegol at Elin, Gillian a Gwyneth ein swyddogion am y flwyddyn nesaf. Diolchwyd i Densil Morgan a Rhys Bebb Jones am gyfri’r pleidleisiau ac i Emyr Jones am gludo ein gwraig wadd o Brengwyn. Estynnir llongyfarchiadau calonnog i’r aelodau am gipio’r wobr gyntaf yn nghystadleuaeth y sgets yn yr Wyl Haf eleni gyda’r beirniad a’r gynulleidfa yn eu dyblau trwy gydol y perf-formiad. Hefyd llongyfarchiadau i Gillian Jones am ennill y drydedd wobr yng nghystadleuaeth y Gadair. Bu’n ddiwrnod llwyddiannus a chofiadwy.

Ramblers

MYNYDD Preseli is a popular location for walking and over the years the area has featured regularly on its walks programme. The walk on Saturday, 4 June, led by Colin Bobbitt, started from near Brynberian and took in moorland to Cerrig Lladron and Berth-Gwynne. Many members joined the Llanelli Spring Bank Holiday Festival of Walks which offered them a variety of rambles.The group chose the option of walks on the eastern area of the Brecon Beacons, flanking the Rhondda Fach and Rhondda Fawr, which is an area that has not been covered in the past by the group.On Wednesday, 25 May, members enjoyed the first of their monthly shorter summer afternoon walks when they strolled up to Alltgoch and back to town via Blaenplwyf Uchaf and the Llanfair road.The next short walk will be on 22 June when they will walk from Llanycrwys Church leaving the Rookery Car Park at 2pm.