Datgelwyd heddiw ar Lwyfan y Pafiliwn Gwyn yn Eisteddfod yr Urdd Dur a Môr, Parc Margam a’r Fro 2025 mai Mali Elwy (yn wreiddiol o Tan-y-Fron ger Llansannan) sydd wedi’i choroni fel Prif Lenor yr Ŵyl.

Yn ail yn y gystadleuaeth oedd Catrin Morris o Lanberis, ac Elain Roberts (enillydd y Gadair ddoe) o Bentre’r Bryn oedd yn drydydd. Noddwyd y seremoni gan Brifysgol Caerdydd.

Y dasg eleni oedd cyfansoddi darn neu ddarnau o ryddiaith dros 2,500 o eiriau ar y thema ‘Toddi / Ymdoddi’. Daeth 17 ymgais i law gyda’r beirniad Menna Elfyn ac Emyr Lewis “wedi’u plesio yn arbennig gyda bob un o’r cynigion.”

Meddai’r beirniaid am y gwaith buddugol: “Hanes merch ifanc sydd â’i pherthynas wedi chwalu a geir yma, ac mae’n penderfynu dilyn cwrs ysgrifennu creadigol gyda’r nos. Down i wybod ei hanes yn raddol. Ceir hiwmor a dwyster yma – stori o fewn stori.

“Dyma awdur aeddfed sy’n gwybod sut i saernïo stori yn gelfyddyd. Dyma lais newydd cyffrous sy’n llawn haeddu ennill Coron Eisteddfod yr Urdd Parc Margam a’r Fro.”

Mae Mali yn 24 oed ac bellach yn byw yn Y Felinheli.

Yn gyn-ddisgybl Ysgol Glan Clwyd, graddiodd yn y Gymraeg ac Ysgrifennu Creadigol o Brifysgol Bangor ac mae’n gweithio fel hwylusydd llawrydd yn ardal Gwynedd.

Dyma’r tro cyntaf iddi gystadlu am y Goron. Mae Mali yn diolch i Dr Marged Tudur ac Adran y Gymraeg, Prifysgol Bangor am bob cefnogaeth, ac i Ysgol Glan Clwyd am ei hysbrydoli ac am bob anogaeth wrth iddi ddechrau ysgrifennu flynyddoedd yn ôl.

Nicola Palterman o Gastell-nedd oedd gwneuthurwraig y Goron eleni, a rhoddir y goron gan ysgolion cynradd Rhanbarth Gorllewin Morgannwg.

Meddai’r gemydd Nicola Palterman: “Ro’n i’n awyddus bod y cynllun yn cynnwys y Dur a’r Môr. Mae tonnau’r tirlun arfordirol yn ardal Aberafan i’w gweld, a’r adar sy’n symbol cryf yng Nghân y Croeso eleni ac yn cynnig arwydd cryf o obaith at y dyfodol. Ond mae hefyd yn cydnabod pwysigrwydd y diwydiant dur sydd wedi bod yn asgwrn cefn i bobl dros y blynyddoedd.”

Siân Lloyd, enillydd y goron union 50 mlynedd yn ôl yn Eisteddfod yr Urdd 1975, gyflwynodd y goron i’r enillydd ar Lwyfan y Pafiliwn Gwyn heddiw.

Bydd y cyntaf, ail a thrydydd yn y cystadlaethau llenyddol gydol yr wythnos yn cael cyfle i fynd ar Gwrs Olwen yn yng Nghanolfan Ysgrifennu Tŷ Newydd, Llenyddiaeth Cymru er cof am Olwen Dafydd. Mae hyn yn bosib drwy nawdd Ymddiriedolaeth Olwen Griffith.